ELEMENT ging op zoek naar de beste digitale poëzieperformances.
C’EST QUOI?
Poëzie leeft! In deze tijden is video het ideale medium om gedichten de wereld in te sturen. Wij zochten daarom prachtige en unieke gedichten met bijhorende videoperformance om voor te leggen aan onze jury. Het dichterslandschap eerde ons met 27 inzendingen.
INZENDINGEN
Stuur ons jouw digitale inzending tussen 1 januari en 28 januari 2021 (Gedichtendag) via info@jkg-element.be. Onze driekoppige jury zal de inzendingen beoordelen en de winnaar wordt bekendgemaakt op 7 februari. De drie beste gedichten vallen in de prijzen.
TEAM
concept: Sander Billen & Thomas Goyvaerts
jury: Annelies Vereecke, Thomas Goyvaerts & Valerie De Brabanter
WEDSTRIJDREGLEMENT
- Er is geen thema voor deze gedichtenwedstrijd.
- Het gedicht wordt ingezonden in het Nederlands. Vertalingen van bestaande werken zijn niet toegestaan.
- Het gedicht wordt ingezonden als videoperformance van min. 30 sec en max. 3 minuten. In deze performance moet het gedicht auditief en visueel worden voorgesteld, maar de vorm en het beeld zijn niet bepaald. Inzendingen kunnen dus variëren van een eenvoudige voordracht (je leest het voor op camera) tot een montage (als fotocollage en/of videobeelden).
- De jury beoordeelt de kwaliteit van het gedicht en de performance als geheel. Er zijn geen aparte prijzen voor beste gedicht of beste video.
- Iedereen mag deelnemen (behalve de jury), maar je gedicht mag nog niet gepubliceerd zijn. Je kan meedoen als collectief: de dichter, voordrager en videomaker kunnen verschillende mensen zijn.
- Tekst, beelden en muziek die in deze voordracht worden gebruikt, moeten van eigen auteurschap zijn. Er mogen geen beschermde werken worden gebruikt.
- Je kan maar één keer deelnemen. Als je als collectief deelneemt, mag je maar deel uitmaken van één inzending. Zowel je groepsnaam als je echte namen moeten worden bezorgd aan de jury.
- Inzendingen kunnen enkel digitaal worden bezorgd.
- De video stuur je op als link, als bijlage bij een e-mail of via WeTransfer.
- De tekst van het gedicht bezorg je als eenvoudig tekstdocument zonder opmaak.
- Wil je nadien je gedicht of video nog wijzigen, dan kan dat tot de laatste dag van inzending (28 januari 2021).
JURYRAPPORT
Als kunstgroep met veel affiniteit voor taal, zochten we een unieke invalshoek om met het medium poëzie om te gaan. De stap naar een performance was vanuit onze liefde voor theater snel gezet, ook al wisten we dat het een drempel zou zijn voor (amateur)dichters die het niet gewoon zijn om ook zelf in de spotlights te staan.
Toch vonden 27 dappere werken hun weg naar onze jury: een resultaat waar we, voor deze eerste editie, bijzonder tevreden mee zijn. We werden verrast door de grote diversiteit en feliciteren daarom ook alle deelnemers. Longlists werden middlelists en shortlists, tot we uiteindelijk bij onze drie laureaten uitkwamen. Het was nooit de intentie om er een ‘top drie’ van te maken: in plaats daarvan kiezen we voor drie gelijkwaardige winnaars van ‘De Woordsmeedse’.
Dat het een makkelijke keuze was, hoor je ons niet zeggen. Kunst wordt door het individu altijd anders geïnterpreteerd, smaken verschillen en wat de ene raakt, raakt niet de andere. Maar aangezien ‘De Woordsmeedse’ een poëzieperformancewedstrijd is, beschouwden we poëzie en performance als gelijkwaardige componenten. De jury zocht dan ook naar de inzendingen waarbij deze twee elkaar versterkten, ondersteunden, verrijkten. Dat ofwel een gedicht, ofwel een performance erg goed zijn, was dus niet voldoende. Met het criterium dat de meerwaarde in het samenspel van beeld en inhoud lag, bleven er daardoor drie laureaten over: Sara Eelen, het collectief LLR en Ashly Berden, en Felix Sandon. Hieronder kun je lezen wat de jury over hun inzendingen schreef.
SARA EELEN
Waarom we Sara kozen als laureate:
De stem van Sara trekt je meteen van bij de start van dit videogedicht binnen in de dromerige intimiteit van haar heure bleue. Haar voordracht is persoonlijk, een tikje geheimzinnig en houdt de aandacht gevangen tot en met het laatste beeld.
Sara’s woorden roepen beelden op die een mooie balans houden tussen mysterie en herkenbaarheid. Behendig voert ze haar kijker/luisteraar mee naar die eenzame nachtelijke momenten waarop dat kwetsbare gevoel van menselijke nietigheid altijd ietsje moeilijker af te schudden valt.
De feedback die we Sara graag meegeven:
De gekozen sfeerbeelden vervullen uitstekend hun ondersteunende rol, maar zijn eerder voor de hand liggend. Een iets gewaagdere beeldkeuze zou dit videogedicht wellicht nog sterker én gelaagder maken. Zo biedt de schaduwfiguur die rond 00:40 even in beeld komt, wellicht meer mogelijkheden dan in deze versie benut werden?
Sara Eelen, ‘Slapen niet waken’
Slapen niet waken
Het is niet de zon die opkomt en ondergaat
het is de wereld die zich suf draait
de wentelingen om een as, om en om de kern
waar alles rond moet draaien, dat wat nooit
wordt blootgelegd
de ruimte die geen grenzen heeft, maar zichzelf toch
steeds verder en verder duwt langs lijnen
die alleen in onze hoofden worden getrokken
nooit zullen we ze aftasten
begrijpen naar wat we staren in de lange nachten
van wakker liggen in elkaars armen
welke sterren voor onze ogen imploderen
we weten het niet
we moeten slapen nu, zodat we niet missen hoe
de zon opkomt en terug ondergaat
de wereld zich suf draait, de wentelingen om en om
een kern die zich ver buiten ons bevindt
hoe hard we ook trekken aan de lijnen in ons hoofd
het beeld zal niet schuiven alleen maar rek
LLR (dichter) en ASHLY BERDEN (actrice)
Waarom we het collectief LLR en Ashly kozen als laureaat:
‘Kokkelschelp’ is een zeer intiem werk met een kwetsbare toon dat moeiteloos lijkt te kolken en kabbelen: het talent van LLR om zinnen te spinnen is duidelijk. De gekozen zee-beeldspraak en metaforen verrijken de boodschap en zetten thematisch een duidelijke lijn uit. De performance door Ashly is eenvoudig, maar doeltreffend: haar voordracht plaatst het gedicht centraal en legt de juiste accenten, waardoor de inhoud van het gedicht de luisteraar krachtig bereikt. Tekst en beeld werken vruchtbaar samen en trekken je mee in de emotie.
De feedback die we LLR en Ashly graag meegeven:
De video mag langer. Het zou fijn zijn als er meer pauzes of vertragingen worden ingebouwd. De begeesterende performance heeft baat bij hier en daar wat trager uitgesproken zinnen, omdat de beeldende taal nu eenmaal niet alledaags is en daardoor dreigt verloren te gaan na eenmalige beluistering. Het gedicht primeert, mag primeren, en moet dus ruimte krijgen.
LLR & Ashley Berden, ‘Kokkelschelp’
Kokkelschelp
wanneer ontspon dit skelet zich tot schelp
onder druk gefossiliseerd, denk ik dat hij denkt
als hij mij naakt aanschouwt
Hier kneedt hij huiden tot oceaan,
vaart hij over vel en been
in een vlotte beweging verlegt hij vloedlijnen,
plooit hij lijfjes en pulkt hij korsten uit ribholten
blauwdruk van verkalkt verdriet
Nu buigt hij zich over onderstromen,
gekoesterd fluweelzwart waarboven
het beendergestel is beginnen kolken
aangespoeld blijf ik liggen, uitgeblust,
kokkelschelpen op het strand doen niet aan dood denken,
eerder aan het weke dat ze wilden omhullen
FELIX SANDON
Waarom we Felix kozen als laureaat:
Felix leidt je met een bijzonder beeldrijke taal doorheen zijn ervaring als lesgever. Waar zijn woordenspel vaak luchtig is, is de inhoud van zijn gedicht dat zeker niet altijd. Hij beschrijft de worsteling van idealisme en het vasthouden aan hoop op een toegankelijke en authentieke manier. Die expressie gebruikt hij als een soort theatermonoloog, waardoor je als kijker rechtstreeks wordt aangesproken en waarin het ritme van zijn metaforen tot uiting komt. Zo wordt wat Felix meemaakt levend, echt en puur.
De feedback die we Felix graag meegeven:
Blijf bij jezelf, en neem je tijd. Hoewel de stemmen van de leerlingen en collega’s zeker bijdragen aan de expressie, heeft het gedicht deze niet nodig. Je performance zou daar ook door worden onthaast: wees niet bang van pauzes, van vertraging. Verder kan spelen met woorden ook overvloedig zijn: kies bewust welke woorden en zinnen je omdraait, zodat de overvloed de inhoud van je gedicht niet wegwast.
Felix Sandon, ‘Krijt’
Krijt
Ik heb in het krijt gestaan.
Ik heb in het krijt gestaan,
waar ik alle dagen klassevol moest zijn in klassen vol
en me afvroeg of ik wel een schoolvoorbeeld was,
waar ik meer vragen op mijn bord kreeg
dan ik hen ooit kon stellen.
‘Meneer, rookt u?’
‘Meneer, hoe voelt het om dronken te zijn?’
‘Meneer hebt u ooit drugs genomen?’
‘Meneer, zou u verliefd worden op een moslima?’
‘Meneer, gelooft u?’
Of ik geloof? Ik geloof dat ik vooral in hen geloofde,
terwijl mijn collega’s toch vooral hun eigen werk loofden,
mij zeiden dat het een roeping was
terwijl ze niet veel meer deden dan roepen.
‘Gooi ze gewoon buiten ze zijn toch gewoon dom’
‘Gooi ze gewoon buiten ze zijn toch gewoon dom’
‘Gooi ze gewoon buiten ze zijn toch gewoon dom’
En toch is het allemaal zo moeilijk niet,
je moet simpelweg een beetje zoals God zijn,
al hun namen in de palm van je hand hebben staan
zonder dat het ooit uit de hand loopt.
Je moet hun leven veranderen, de wereld redden
(en daarvoor krijg je dan vijftig minuten),
hopen dat jij hen kan redden
voor ze gered worden door de bel.
En jij moet hen stil krijgen,
terwijl zij mij vaker met verstomming sloegen
dan ze ooit slaagden.
‘Meneer, mogen ouders hun kinderen slaan?’
‘Meneer, ik was dertien en ik moest helemaal alleen uit Syrië vertrekken.’
‘Meneer, waarom moeten wij terug naar een land dat helemaal het onze niet is?’
Mijn meesterwerk is nog lang niet af.
Mijn meesterwerk is nog lang niet af.
Mijn meesterwerk is nog lang niet af.
doe eens dramatisch